Nationaal Programma Onderwijs

Het Nationaal Programma Onderwijs Het Nationaal Programma Onderwijs biedt scholen aan de hand een menukaart met effectieve interventies de mogelijkheid om hun leerlingen de komende twee jaar extra te ondersteunen om leervertragingen in te halen en het onderwijs te verbeteren. Hiervoor zijn zes doelgebieden opgesteld met elk hun eigen effectieve interventies. Het aanbod van Studielift richt zich met name op: • Ontwikkeling van de executieve functies van leerlingen. o Metacognitie en zelfregulerend leren. • Effectievere inzet van onderwijs om kennis en vaardigheden bij te spijkeren. o Een-op-een begeleiding. o Instructie in kleine groepen. Metacognitie en zelfregulerend leren Groot effect (7 maanden leerwinst), sterk bewijs, zeer lage kosten Metacognitie en zelfregulerend leren zijn erop gericht leerlingen zelf concreter te laten nadenken over hun leerproces. Vaak krijgen ze speciale programma’s aangereikt om te leren hoe ze hun leerproces kunnen plannen, monitoren en evalueren. De interventies zijn doorgaans zo ingericht dat leerlingen zelf hun strategie kunnen bepalen en leren wat de beste aanpak is voor een bepaalde leertaak. Zelfregulerend leren kan in drie hoofdcategorieën worden onderverdeeld: • cognitie (het mentale proces van weten, begrijpen en leren); • metacognitie (vaak omschreven als ‘leren leren’); • motivatie (de bereidheid om onze (meta)cognitieve vaardigheden in te zetten). Hoe effectief is deze interventie? Metacognitie en zelfregulerend leren blijken steevast een groot effect te hebben, met een rendement van gemiddeld zeven maanden extra vooruitgang. Deze interventies zijn vaak effectiever als daarbij in groepen wordt samengewerkt zodat leerlingen elkaar kunnen helpen en tijdens gesprekken hun gedachten onder woorden kunnen brengen. Het mogelijke effect van deze interventies is groot, maar het kan lastig zijn om dit effect ook echt te bereiken in de praktijk, omdat de interventies vereisen dat leerlingen meer verantwoordelijkheid nemen voor hun leerproces en inzicht ontwikkelen in wat zij nodig hebben om goed te kunnen presteren. De onderzoeksresultaten laten zien dat het aanleren van deze vaardigheden heel effectief kan zijn voor minder goed presterende en oudere leerlingen. Denk aan het volgende voor je deze interventie toepast in je leeromgeving: 1. Welke expliciete tips kun je je leerlingen geven om hen te helpen bij het plannen, monitoren en evalueren van specifieke taken en van bepaalde aspecten van hun leerproces? 2. Hoe kun je hen de gelegenheid geven om deze tips in de praktijk te brengen, eerst met hulp en daarna zelfstandig? 2